سبب نزول سوره اسراء آیه 15
Ø¢ÛÙ Ù Ø±Ø¨ÙØ· ب٠سبب âÙØ²ÙÙ
«٠ÙÙ٠اÙÙØªÙدÙÙ ÙÙØ¥ÙÙÙÙÙ ÙØ§ ÙÙÙÙØªÙدÙÙ ÙÙÙÙÙÙØ³ÙÙÙ ÙÙ Ù ÙÙ٠ضÙÙÙÙ ÙÙØ¥ÙÙÙÙÙ ÙØ§ ÙÙØ¶ÙÙÙ٠عÙÙÙÙÙÙÙØ§ ÙÙ ÙÙØ§ ØªÙØ²Ùر٠ÙÙØ§Ø²ÙØ±ÙØ©Ù ÙÙØ²ÙØ±Ù Ø£ÙØ®ÙرÙÙ ÙÙ Ù ÙØ§ ÙÙÙÙÙØ§ Ù ÙØ¹ÙذÙÙØ¨ÙÙÙÙ ØÙتÙÙÙ ÙÙØ¨ÙØ¹ÙØ«Ù Ø±ÙØ³ÙÙÙÙØ§Â» (Ø§ÙØ§Ø³Ø±Ø§Ø¡Ø 15) (ÙØ±Ùس ب٠را٠آ٠د٠تÙÙØ§ Ø¨Ù Ø³ÙØ¯ Ø®ÙØ¯ Ø¨Ù Ø±Ø§Ù Ø¢Ù Ø¯Ù Ù ÙØ±Ùس Ø¨ÙØ±Ø§ÙÙ Ø±ÙØªÙ تÙÙØ§ Ø¨Ù Ø²ÙØ§Ù Ø®ÙØ¯ Ø¨ÙØ±Ø§ÙÙ Ø±ÙØªÙ است Ù ÙÙÚ Ø¨Ø±Ø¯Ø§Ø±ÙØ¯ÙâØ§Ù Ø¨Ø§Ø± Ú¯ÙØ§Ù دÙگر٠را برÙÙ ÙÂØ¯Ø§Ø±Ø¯ ٠٠ا تا Ù¾ÙØ§Ù بر٠برÙÙÙÚ¯ÙØ²Ù٠ب٠عذاب ÙÙ ÙâپردازÙÙ .)[Û±]
Ø®ÙØ§ØµÙ سبب ÙØ²ÙÙ
بر اساس Ø±ÙØ§Ûت Ø¹Ø§ÛØ´ÙØ Ø¢ÛÙ Ù¾Ø§ÙØ²Ø¯Ù Ø³ÙØ±Ù اسراء در Ù¾Û Ø³Ø¤Ø§Ù Ø®Ø¯ÛØ¬Ù Ú©Ø¨Ø±ÛØ Ø¯Ø±Ø¨Ø§Ø±Ù ØØ§ÙÂÙØ±Ùز اÙÙØ§Ø¯ ٠شرکا٠در Ø±ÙØ² ÙÛØ§Ù ت ÙØ§Ø²Ù شد.
Ø³ÙØ¯ Ø±ÙØ§Ûت را Ø¨Ù ÂØ¯ÙÛ٠بÛÂØ§Ø¹ØªÙ Ø§Ø¯Û ÙØ³Ø¨Øª ب٠ÙÙ٠سÙÛ٠ا٠ب٠ارÙÙ Ø Ø¶Ø¹Û٠ش٠ردÙÂØ§Ùد. Ø¨ÙØ§Ø¨Ø±Ø§ÛÙ Ù¾Ø°ÛØ±Ø´ ٠اجرا Ø¨Ù ÂØ¹ÙÙØ§Ù سبب ÙØ²Ù٠آÛÙ Ù¾Ø§ÙØ²Ø¯Ù Ø³ÙØ±Ù اسراء با Ø§Ø´Ú©Ø§Ù Ø±ÙØ¨Ù ÂØ±Ùست.
Ø¨Ø±Ø±Ø³Û ØªÙØµÛÙÛ Ø³Ø¨Ø¨ ÙØ²ÙÙ
سبب ÙØ²ÙÙ (Ø³Ø¤Ø§Ù Ø®Ø¯ÛØ¬Ù از Ù¾ÛØ§Ù بر دربار٠اØÙا٠اÙÙØ§Ø¯ ٠شرکا٠در ÙÛØ§Ù ت)(ر.Ú©. Ù Ø³ØªÙØ¯ 1)
بر اساس Ø±ÙØ§ÛØªÛ Ø§Ø² Ø¹Ø§ÛØ´ÙØ Ø®Ø¯ÛØ¬ÙØ ÙØ®Ø³ØªÛÙ Ù٠سر Ù¾ÛØ§Ù بر (صÙÙØ§Øª اÙÙÙ Ù Ø³ÙØ§Ù ٠عÙÛÙ) از Ø§ÛØ´Ø§Ù دربار٠اÙÙØ§Ø¯ Ù Ø´Ø±Ú©Ø§Ù Ù¾Ø±Ø³ÛØ¯. Ù¾ÛØ§Ù بر اکر٠پاسخ داد: Ø¢ÙÙØ§ با Ù¾Ø¯Ø±Ø§ÙØ´Ø§ÙÂØ§Ùد. Ø®Ø¯ÛØ¬Ù پس از Ù Ø¯ØªÛ Ù٠ا٠سؤا٠را Ø¯ÙØ¨Ø§Ø±Ù از ØØ¶Ø±Øª Ù¾Ø±Ø³ÛØ¯ Ù Ø§ÛØ´Ø§Ù Ø¬ÙØ§Ø¨ داد: خداÙÙØ¯ ٠تعا٠ب٠آÙÚ٠آÙÙØ§ Ø§ÙØ¬Ø§Ù Ù ÛÂØ¯Ø§Ø¯ÙØ¯Ø Ø¯Ø§ÙØ§Ø³Øª. پس از Ø§Ø³ØªÙØ§Ø±Û Ø§Ø³ÙØ§Ù Ø Ø®Ø¯ÛØ¬Ù بار دÛگر Ù٠ا٠سؤا٠را Ù¾Ø±Ø³ÛØ¯. در Ø¢ÙÂÙÙگا٠آÛÙ: «ÙÙ ÙÙØ§ ØªÙØ²Ùر٠ÙÙØ§Ø²ÙØ±ÙØ©Ù ÙÙØ²ÙØ±Ù Ø£ÙØ®ÙرÙÙ» (Ù ÙÙÚ Ø¨Ø±Ø¯Ø§Ø±ÙØ¯ÙâØ§Ù Ø¨Ø§Ø± Ú¯ÙØ§Ù دÙگر٠را بر ÙÙ ÙÂØ¯Ø§Ø±Ø¯) ÙØ§Ø²Ù شد Ù Ù¾ÛØ§Ù بر (صÙÙØ§Øª اÙÙÙ Ù Ø³ÙØ§Ù ٠عÙÛÙ) ÙØ±Ù ÙØ¯: Ø¢ÙÙØ§ بر ÙØ·Ø±Øª Ø®ÙØ¯ Ø®ÙØ§ÙÙØ¯ Ø¨ÙØ¯ Ù ÛØ§ Ø¢ÙÂÚ©Ù ÙØ±Ù ÙØ¯: Ø¢ÙÙØ§ در Ø¨ÙØ´Øª Ø®ÙØ§ÙÙØ¯ Ø¨ÙØ¯.â[Û²]
٠صدر سبب ÙØ²ÙÙ
Ø§ÙØªÙ ÙÙØ¯ Ù٠ا Ù٠اÙÙ ÙØ·Ø£ ٠٠اÙ٠عاÙÙ Ù Ø§ÙØ£Ø³Ø§ÙÙØ¯ (سÙÛØ ÙØ±Ù 5Ø ØØ¯ÛØ«Û)
Ø¨Ø±Ø±Ø³Û Ø³Ø¨Ø¨ ÙØ²ÙÙ(ر.Ú©. Ù Ø³ØªÙØ¯ 2)
Ø³ÙØ¯ Ø±ÙØ§Ûت ضعÛÙ Ø§Ø±Ø²ÛØ§Ø¨Û Ø´Ø¯Ù Ø§Ø³ØªØ Ø²ÛØ±Ø§ در Ø³ÙØ³ÙÙ Ø³ÙØ¯Ø اب٠٠عاذ (سÙÛ٠ا٠ب٠أرÙÙ ) ÙØ±Ø§Ø± دارد Ú©Ù Ø¨Ù Ø±ÙØ§Ûاتش اعت٠اد ÙÙ ÛÂØ´Ùد.â[Û³] ÙÙ ÚÙÛÙ Ø±ÙØ§Ûت با Ø´ÙØ§Ùد Ù ÙØ±Ø§Ø¦Ù ØªØ§Ø±ÛØ®Û Ø³Ø§Ø²Ú¯Ø§Ø±Û ÙØ¯Ø§Ø±Ø¯Ø Ø²ÛØ±Ø§ Ù Ø·Ø§Ø¨Ù ØØ¯ÛØ«Ø Ø³ÙÙ ÛÙÂØ¨Ø§Ø±Û Ú©Ù Ø®Ø¯ÛØ¬Ù از Ù¾ÛØ§Ù بر (صÙÙØ§Øª اÙÙÙ Ù Ø³ÙØ§Ù ٠عÙÛÙ) Ø³Ø¤Ø§Ù Ú©Ø±Ø¯Ø Ø²Ù Ø§ÙÛ Ø¨ÙØ¯ ک٠دÛÙ Ø§Ø³ÙØ§Ù استØÚ©Ø§Ù ÛØ§ÙØªÙ Ø¨ÙØ¯Ø Ø¯Ø±ØØ§ÙÛÂÚ©Ù Ø³ÙØ±Ù اسراء Ù Ú©Û Ø§Ø³Øªâ[Û´] ٠دÛÙ Ø§Ø³ÙØ§Ù در ٠ک٠استØÚ©Ø§Ù Û ÙØ¯Ø§Ø´Øª. گزارش ÛØ§Ø¯Ø´Ø¯Ù با ٠سÙ٠ات Ø§Ø¹ØªÙØ§Ø¯Û ÙÛØ² سازگار ÙÛØ³ØªØ Ø²ÛØ±Ø§ بر اساس Ø±ÙØ§ÛØªØ Ù¾ÛØ§Ù بر (صÙÙØ§Øª اÙÙÙ Ù Ø³ÙØ§Ù ٠عÙÛÙ) در پاسخ اÙÙØ جاÛگا٠اÙÙØ§Ø¯ ٠شرکا٠بÙ تبع Ù¾Ø¯Ø±Ø§ÙØ´Ø§ÙØ Ø¬ÙÙÙ Ø¨ÙØ¯ÙØ ØØ§Ù Ø¢ÙÂک٠عÙÙØ¨Øª Ú©Ø³Û Ø¨Ù تبع دÛÚ¯Ø±ÛØ ٠صدا٠بارز ظÙ٠است Ù Ø¨Ù Ø§Ø¹ØªÙØ§Ø¯ ع٠Ù٠٠سÙÙ Ø§ÙØ§ÙØ Ù¾ÛØ§Ù بر (صÙÙØ§Øª اÙÙÙ Ù Ø³ÙØ§Ù ٠عÙÛÙ) ÙØ±Ú¯Ø² ÚÙÛÙ Ø³ØªÙ Û Ø±Ø§ ب٠خداÙÙØ¯ Ù ØªØ¹Ø§Ù ÙØ³Ø¨Øª ÙÙ ÛÂØ¯Ùد.
Ø¨Ø³ÛØ§Ø±Û از Ù ÙØ³Ø±Ø§Ù Ø±ÙØ§Ûت ÛØ§Ø¯Ø´Ø¯Ù را ذÛ٠آÛÙ Ù¾Ø§ÙØ²Ø¯Ù Ø³ÙØ±Ù اسراء ذکر ÙکردÙÂØ§Ùد. تعداد Ø§ÙØ¯Ú©ÛØ Ù Ø§ÙÙØ¯: سÛÙØ·ÛØ Ø´ÙکاÙÛØ Ø¢ÙÙØ³Û Ù Ù Ø¸ÙØ±Û با Ø§Ø´Ø§Ø±Ù Ø¨Ù Ø¶Ø¹Ù Ø³ÙØ¯ Ø±ÙØ§ÛØªØ Ø¢Ù Ø±Ø§ Ø¨ÛØ§Ù کردÙÂØ§Ùد.â[Ûµ]â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
با ØªÙØ¬Ù Ø¨Ù Ø¶Ø¹Ù Ø³ÙØ¯ Ù ÙØ§Ø³Ø§Ø²Ú¯Ø§Ø±Û Ø±ÙØ§Ûت با Ø´ÙØ§Ùد ØªØ§Ø±ÛØ®ÛØ Ù¾Ø°ÛØ±Ø´ آ٠بÙ عÙÙØ§Ù سبب ÙØ²Ù٠آÛÙ Ù¾Ø§ÙØ²Ø¯Ù Ø³ÙØ±Ù اسراء با Ø§Ø´Ú©Ø§Ù Ø±ÙØ¨Ù Ø±ÙØ³Øª. â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
Ù Ø³ØªÙØ¯Ø§Øª
Ù Ø³ØªÙØ¯ 1
Ø§ÙØªÙ ÙÙØ¯ Ù٠ا Ù٠اÙÙ ÙØ·Ø£ ٠٠اÙ٠عاÙÙ Ù Ø§ÙØ£Ø³Ø§ÙÙØ¯Ø ج 18Ø Øµ 117: «ÙÙØÙØ¯ÙÙØ«ÙÙÙØ§ Ø¹ÙØ¨Ùد٠اÙÙÙÙØ§Ø±Ùث٠بÙÙ٠سÙÙÙÙÙØ§ÙÙ ÙÙØ§ÙÙ ØÙدÙÙØ«ÙÙÙØ§ ÙÙØ§Ø³Ù٠٠بÙÙÙ Ø£ÙØµÙØ¨ÙØºÙ ÙÙØ§ÙÙ ØÙدÙÙØ«ÙÙÙØ§ Ù ÙØÙÙ ÙÙØ¯Ù بÙÙÙ Ø£ÙØ¨Ù٠اÙÙØ¹ÙÙÙÙØ§Ù Ù ÙÙØ§ÙÙ ØÙدÙÙØ«ÙÙÙØ§ Ø¹ÙØ¨Ùد٠اÙÙØ¹ÙزÙÙØ²Ù اÙÙÙÙØ±ÙØ´ÙÙÙÙ ÙÙØ§ÙÙ ØÙدÙÙØ«ÙÙÙØ§ Ø£ÙØ¨ÙÙ Ù ÙØ¹Ùاذ٠ÙÙØ§ÙÙ ØÙدÙÙØ«ÙÙÙØ§ Ø§ÙØ²ÙÙÙÙØ±ÙÙÙ٠عÙÙÙ Ø¹ÙØ±ÙÙÙØ©Ù عÙÙÙ Ø¹ÙØ§Ø¦ÙØ´ÙØ©Ù ÙÙØ§ÙÙØªÙ Ø³ÙØ£ÙÙÙØªÙ Ø®ÙØ¯ÙÙØ¬Ùة٠اÙÙÙÙØ¨ÙÙÙ٠صÙÙÙÙ٠اÙÙÙÙÙ٠عÙÙÙÙÙÙÙ ÙÙØ³ÙÙÙÙ٠٠عÙÙ٠أÙÙÙÙÙØ§Ø¯Ù اÙÙÙ ÙØ´ÙرÙÙÙÙÙÙ ÙÙÙÙØ§ÙÙ ÙÙÙ Ù Ù ÙØ¹Ù Ø¢Ø¨ÙØ§Ø¦ÙÙÙÙ Ù Ø«ÙÙ ÙÙ Ø³ÙØ£ÙÙÙØªÙÙÙ Ø¨ÙØ¹Ùد٠ذÙÙÙÙÙ ÙÙÙÙØ§Ù٠اÙÙÙÙÙÙ Ø£ÙØ¹ÙÙÙ٠٠بÙÙ ÙØ§ ÙÙØ§ÙÙÙØ§ Ø¹ÙØ§Ù ÙÙÙÙÙÙ Ø«ÙÙ ÙÙ Ø³ÙØ£ÙÙÙØªÙÙÙ Ø¨ÙØ¹ÙدÙÙ ÙØ§ Ø§Ø³ÙØªÙØÙÙÙ٠٠اÙÙØ¥ÙسÙÙÙØ§Ù Ù ÙÙÙÙØ²ÙÙÙØªÙ ÙÙÙÙØ§ ØªÙØ²Ùر٠ÙÙØ§Ø²ÙØ±ÙØ©Ù ÙÙØ²ÙØ±Ù Ø£ÙØ®ÙرÙÙ ÙÙÙÙØ§ÙÙ ÙÙ٠٠عÙÙÙ٠اÙÙÙÙØ·ÙØ±ÙØ©Ù Ø£ÙÙÙ ÙÙØ§ÙÙ ÙÙ٠اÙÙØ¬ÙÙÙÙØ©Ù».
Ù Ø³ØªÙØ¯ 2
Ø§ÙØ§Ø³ØªÙعاب ÙÙ Ø¨ÙØ§Ù Ø§ÙØ£Ø³Ø¨Ø§Ø¨Ø ج 2Ø Øµ 437: «ÙÙÙØ§: Ù ÙØ°Ø§ Ø³ÙØ¯ ضعÛÙ Ø¬Ø¯Ø§Ø Ø§Ø¨Ù Ù Ø¹Ø§Ø° â Ù Ù٠سÙÛ٠ا٠ب٠أرÙÙ â ٠ترÙÚ© Ø§ÙØØ¯ÛØ«.»
٠ج٠ع Ø§ÙØ¨Ùا٠ÙÙ ØªÙØ³Ùر اÙÙØ±Ø¢ÙØ Ø¬ â6Ø Øµ 607: «ÙÙ Ù ÙÙØ© ÙÙÙØ§ Ù ÙÙÙ Ù ÙÙØ© Ø¥ÙØ§ خ٠س Ø¢ÙØ§Øªâ «ÙÙ ÙØ§ تÙÙÙØªÙÙÙÙØ§ اÙÙÙÙÙÙØ³Ù» Ø§ÙØ¢ÙØ© «ÙÙ ÙØ§ تÙÙÙØ±ÙبÙÙØ§ Ø§ÙØ²ÙÙÙÙâ» Ø§ÙØ¢ÙØ© «أÙÙÙØ¦ÙÙ٠اÙÙÙØ°ÙÙÙÙ ÙÙØ¯ÙعÙÙÙÙ» Ø§ÙØ¢ÙØ© «أÙÙÙÙ Ù Ø§ÙØµÙÙÙØ§Ø©Ù» Ø§ÙØ¢ÙØ© «ÙÙ Ø¢ØªÙ Ø°ÙØ§ اÙÙÙÙØ±ÙبÙâ ØÙÙÙÙÙÙ» Ø§ÙØ¢ÙØ© Ø¹Ù Ø§ÙØØ³Ù Ù ÙÙÙ Ù ÙÙØ© Ø¥ÙØ§ ث٠اÙÙ Ø¢ÙØ§Øªâ «Ù٠إÙÙÙ ÙØ§Ø¯ÙÙØ§ ÙÙÙÙÙÙØªÙÙÙÙÙÙÙÙ» Ø¥ÙÙ ÙÙÙÙâ «ÙÙ ÙÙÙÙ Ø±ÙØ¨ÙÙ Ø£ÙØ¯ÙØ®ÙÙÙÙÙÙ Ù ÙØ¯ÙØ®ÙÙÙ ØµÙØ¯ÙÙÙ» Ø§ÙØ¢ÙØ© Ø¹Ù ÙØªØ§Ø¯Ø© ٠اÙ٠عد٠ع٠اب٠عباس.»
ÙØªØ اÙÙØ¯ÙØ±Ø Ø¬â 3Ø Øµ 256: «٠أخرج اب٠عبد Ø§ÙØ¨Ø±Ù ÙÙ Â«Ø§ÙØªÙ ÙÙØ¯Â» ع٠عائشة ÙÙ ÙÙÙÙ: ÙÙ ÙØ§ ØªÙØ²ÙØ±Ù ÙØ§Ø²ÙØ±ÙØ©Ù ÙÙØ²ÙØ±Ù Ø£ÙØ®ÙرÙâ ÙØ§Ù: Ø³Ø£ÙØª Ø®Ø¯ÙØ¬Ø© ع٠أÙÙØ§Ø¯ اÙ٠شرÙÙÙ ÙÙØ§Ù: «Ù٠٠ع آبائÙÙ Â»Ø Ø«Ù Ø³Ø£ÙØªÙ بعد ذÙÙ ÙÙØ§Ù: «اÙÙÙ٠أعÙ٠ب٠ا ÙØ§ÙÙØ§ عا٠ÙÙÙ» Ø«Ù Ø³Ø£ÙØªÙ بعد ٠ا استØÙÙ Ø§ÙØ¥Ø³ÙØ§Ù Ø ÙÙØ²Ùت: ÙÙ ÙØ§ ØªÙØ²ÙØ±Ù ÙØ§Ø²ÙØ±ÙØ©Ù ÙÙØ²ÙØ±Ù Ø£ÙØ®ÙرÙâ ÙÙØ§Ù: «Ù٠عÙ٠اÙÙØ·Ø±Ø©Ø Ø£Ù ÙØ§ÙØ ÙÙ Ø§ÙØ¬Ùة». ÙØ§Ù Ø§ÙØ³ÙÙØ·Ù: Ù Ø³ÙØ¯Ù ضعÙÙ.»
Ø§ÙØ¯Ø± اÙÙ ÙØ«Ùر ÙÙ ØªÙØ³Ùر اÙÙ Ø£Ø«ÙØ±Ø ج â4Ø Øµ 168: «أخرج اب٠عبد Ø§ÙØ¨Ø± ÙÙ Ø§ÙØªÙ ÙÙØ¯ Ø¨Ø³ÙØ¯ ضعÙ٠ع٠عائشة رض٠اÙÙ٠عÙÙØ§ ÙØ§Ù Ø³Ø§ÙØª Ø®Ø¯ÙØ¬Ø© رسÙ٠اÙÙ٠صÙ٠اÙÙ٠عÙÙ٠٠سÙ٠ع٠أÙÙØ§Ø¯ اÙ٠شرÙÙÙ ÙÙØ§Ù Ù٠٠ع آبائÙÙ Ø«Ù Ø³Ø£ÙØªÙ بعد ذÙÙ ÙÙØ§Ù اÙÙ٠أعÙ٠ب٠ا ÙØ§ÙÙØ§ عا٠ÙÙÙ Ø«Ù Ø³Ø£ÙØªÙ بعد ٠ا استØÙÙ Ø§ÙØ¥Ø³Ùا٠ÙÙØ²Ùت ÙÙ ÙØ§ ØªÙØ²ÙØ±Ù ÙØ§Ø²ÙØ±ÙØ©Ù ÙÙØ²ÙØ±Ù Ø£ÙØ®ÙرÙâ ÙÙØ§Ù Ù٠عÙ٠اÙÙØ·Ø±Ø© Ø£Ù ÙØ§Ù ÙÙ Ø§ÙØ¬Ùة».
Ø±ÙØ اÙ٠عاÙÙ ÙÙ ØªÙØ³Ùر اÙÙØ±Ø¢Ù Ø§ÙØ¹Ø¸ÙÙ Ø Ø¬ â8Ø Øµ 34: «أخرج اب٠عبد Ø§ÙØ¨Ø± ÙÙ Ø§ÙØªÙ ÙÙØ¯ Ø¨Ø³ÙØ¯ ضعÙ٠ع٠عائشة ÙØ§Ùت: Ø³Ø£ÙØª Ø®Ø¯ÙØ¬Ø© رسÙ٠اÙÙÙ٠صÙÙ٠اÙÙÙ٠عÙÙ٠٠سÙÙ٠ع٠أÙÙØ§Ø¯ اÙ٠شرÙÙÙ ÙÙØ§Ù: Ù٠٠٠آبائÙÙ Ø«Ù Ø³Ø£ÙØªÙ بعد ذÙÙ ÙÙØ§Ù: اÙÙÙ٠تعاÙ٠أعÙ٠ب٠ا ÙØ§ÙÙØ§ عا٠ÙÙÙ Ø«Ù Ø³Ø£ÙØªÙ بعد ٠ا استØÙÙ Ø§ÙØ¥Ø³Ùا٠ÙÙØ²Ùت Ù ÙØ§ تزر ÙØ§Ø²Ø±Ø© ÙØ²Ø± أخر٠ÙÙØ§Ù: Ù٠عÙ٠اÙÙØ·Ø±Ø© Ø£Ù ÙØ§Ù ÙÙ Ø§ÙØ¬Ùة».
Ø§ÙØªÙØ³ÛØ± اÙÙ Ø¸ÙØ±ÙØ Ø¬ â5Ø Øµ 421: « اخرج اب٠عبد Ø§ÙØ¨Ø± Ø¨Ø³ÙØ¯ ضعÙ٠ع٠عائشة ÙØ§Ùت Ø³Ø§ÙØª Ø®Ø¯ÙØ¬Ø© رسÙ٠اÙÙÙ٠صÙ٠اÙÙÙ٠عÙÙ٠٠سÙ٠ع٠أÙÙØ§Ø¯ اÙ٠شرÙÙÙ ÙØ§Ù Ù٠٠٠ابائÙÙ - Ø«Ù Ø³Ø§ÙØªÙ بعد ذÙÙ ÙÙØ§Ù اÙÙÙ٠اعÙ٠ب٠ا ÙØ§ÙÙØ§ عا٠ÙÙÙ- Ø«Ù Ø³Ø§ÙØªÙ بعد ٠ا استØÙÙ Ø§ÙØ¥Ø³Ùا٠ÙÙØ²Ùت ÙÙ ÙØ§ ØªÙØ²ÙØ±Ù ÙØ§Ø²ÙØ±ÙØ©Ù ÙÙØ²ÙØ±Ù Ø£ÙØ®ÙرÙâ».
Ù ÙØ§Ø¨Ø¹
- âØ¢ÙÙØ³ÛØ Ù ØÙ ÙØ¯ ب٠عبد اÙÙÙ. (بÛâØªØ§). Ø±ÙØ اÙ٠عاÙÙ ÙÙ ØªÙØ³Ûر اÙÙØ±Ø¢Ù Ø§ÙØ¹Ø¸ÛÙ Ù Ø§ÙØ³Ø¨Ø¹ اÙ٠ثاÙÙ (ج Û±â16). Ø¨ÛØ±Ùت: دار اÙکتب Ø§ÙØ¹ÙÙ ÙØ©.â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
- âØ§Ø¨Ù Ø¹Ø¨Ø¯ Ø§ÙØ¨Ø±. (Û±Û³Û¸Û·). Ø§ÙØªÙ ÙÙØ¯ Ù٠ا Ù٠اÙÙ ÙØ·Ø£ ٠٠اÙ٠عاÙÙ ÙØ§ÙأساÙÙØ¯ (ج Û±â24). ٠غرب: ÙØ²Ø§Ø±Ø© ع٠ÙÙ Ø§ÙØ£ÙÙØ§Ù ÙØ§ÙشؤÙÙ Ø§ÙØ¥Ø³ÙØ§Ù ÙØ©.â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
- âØ§ÙÙÙØ§ÙÙØ سÙÙÙ Ø¨Ù Ø¹ÙØ¯. (Û±Û´Û²Ûµ). Ø§ÙØ§Ø³ØªÙعاب ÙÙ Ø¨ÙØ§Ù Ø§ÙØ£Ø³Ø¨Ø§Ø¨ (ج Û±â3). Ø§ÙØ³Ø¹ÙØ¯ÙØ©: دار Ø§Ø¨Ù Ø§ÙØ¬Ùز٠ÙÙÙØ´Ø± ÙØ§ÙØªÙØ²Ùع.â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
- âپاÙÛ Ù¾ØªÛØ Ø«ÙØ§Ø¡ اÙÙÙ. (بÛâØªØ§). Ø§ÙØªÙØ³ÛØ± اÙÙ Ø¸ÙØ±Û (ج Û±â10). Ú©ÙÛØªÙ: ٠کتبة رشدÙÙ.â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
- âØ³ÛÙØ·ÛØ Ø¬ÙØ§ÙÂØ§ÙدÛÙ. (بÛâØªØ§). Ø§ÙØ¯Ø± اÙÙ ÙØ«Ùر ÙÛ Ø§ÙØªÙØ³ÛØ± باÙÙ Ø§Ø«ÙØ± (ج Û±â6). ÙÙ : کتابخاÙ٠ع٠ÙÙ Û Ù Ø±Ø¹Ø´Û ÙØ¬ÙÛ (رÙ).â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
- âØ´ÙکاÙÛØ Ù ØÙ د. (بÛâØªØ§). ÙØªØ اÙÙØ¯Ûر (ج Û±â6). د٠شÙ: دار Ø§Ø¨Ù Ú©Ø«ÙØ±.â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
- âØ·Ø¨Ø±Ø³ÛØ ÙØ¶Ù Ø¨Ù ØØ³Ù. (Û±Û³Û·Û²). ٠ج٠ع Ø§ÙØ¨Ùا٠ÙÙ ØªÙØ³Ùر اÙÙØ±Ø¢Ù (ج Û±â10). ØªÙØ±Ø§Ù: ÙØ§ØµØ± خسرÙ.â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬â¬
Ù ÙØ§Ø¨Ø¹
- â ØªØ±Ø¬Ù Ù Ù ØÙ Ø¯Ù ÙØ¯Û ÙÙÙØ§Ø¯ÙÙØ¯
- â Ø§Ùت٠ÙÙØ¯ Ù٠ا Ù٠اÙÙ ÙØ·Ø£ ٠٠اÙ٠عاÙÙ ÙØ§ÙأساÙÙØ¯Ø اب٠عبد Ø§ÙØ¨Ø±Ø ج 18Ø Øµ 117
- â Ø§ÙØ§Ø³ØªÙØ¹Ø§Ø¨ ÙÙ Ø¨ÙØ§Ù Ø§ÙØ£Ø³Ø¨Ø§Ø¨Ø اÙÙÙØ§ÙÙØ ج 2Ø Øµ 437
- â ٠ج٠ع Ø§ÙØ¨ÙØ§ÙØ Ø·Ø¨Ø±Ø³ÛØ ج 6Ø Øµ 607
- â Ø§Ùدر اÙÙ ÙØ«ÙØ±Ø Ø³ÛÙØ·ÛØ Ø¬ 4Ø Øµ 168â¬Ø Ø±ÙØ اÙ٠عاÙÙØ Ø¢ÙÙØ³ÛØ Ø¬ 8Ø Øµ 34â¬Ø Ø§ÙØªÙØ³ÛØ± اÙÙ Ø¸ÙØ±ÛØ Ù¾Ø§ÙÛ Ù¾ØªÛØ ج 5Ø Øµ 421â¬Ø ÙØªØ اÙÙØ¯ÛØ±Ø Ø´ÙکاÙÛØ ج 3Ø Øµ 256

ÙØ¸Ø±Ø§Øª